७५ प्रतिशत कोभिड भ्याक्सिन १० देशको कब्जामा, १ सय ३० देशले एक डोज पनि पाएनन्

काठमाडौं। कोरोना महामारी रोक्नको लागि विश्वका धेरै देशहरुमा खोप अभियान चलिरहेको छ । जुन देशमा भ्याक्सिन उत्पादन भएको छैन ती देशले अर्को देशबाट आयात गरेर भ्याक्सिन अभियान चलाइरहेका छन् । तर, संयुक्त राष्ट्रसंघले भने भ्याक्सिनको यो वितरण सही तरिकाले नभएको ठहर गरेको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेसले भ्याक्सिनको अनुचित वितरणको आलोचना गरेका छन् ।

अल जजीराका अनुसार गुटेर्रेसले अहिलेसम्म चलेको खोप अभियानमा कूल दिइएको खोपमध्ये ७५ प्रतिशत खोप केवल १० देशमा दिइएको बताएका छन् । संयुक्त राष्ट्रसंघको उच्चस्तरीय बैठकमा महासचिव गुटेर्रेसले १ सय ३० देशले भ्याक्सिनको एक डोज पनि नपाएको बताए । उनले भने ‘यो संवेदनशील समयमा पूरै विश्वको अगाडि भ्याक्सिनको समान वितरण सबैभन्दा ठूलो नैतिक परीक्षा हो ।’

गुटेर्रेसले निष्पक्ष तरिकाले भ्याक्सिन वितरण सुनिश्चित गर्नको लागि तत्काल विश्वव्यापी खोप अभियान ल्याउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याए । यसमा वैज्ञानिक, भ्याक्सिन निर्माताहरु र फण्ड दिने संघ संस्था वा व्यक्तिहरुलाई सहभागी बनाउनुपर्ने सल्लाह दिएका छन् ताकि छिटोभन्दा छिटो हरेक देशका सबै मानिसहरुलाई भ्याक्सिन लगाउन सकियोस् । गुटेर्रेसले यसको लागि विश्वका प्रमुख आर्थिक शक्तिहरुले आकस्मिक टास्क फोर्स बनाउनुपर्ने बताए जसमा औषधि कम्पनीहरु, उद्योगहरु र भ्याक्सिन बनाउने कर्मचारीहरुलाई एकसाथ ल्याउन सकियोस् ।

स्वास्थ्य विशेषज्ञहरुका अनुसार विश्वका कैयौं क्षेत्रमा अहिले भ्याक्सिनको काम सुरु पनि हुन सकेको छैन र त्यहाँ भाइरस म्युटेट भइरहेको छ । यसरी भाइरस म्युटेट हुँदै जाँदा यो भाइरसबाट छुटकारा पाउनु सम्भव नभएको विशेषज्ञ बताउँछन् । रिपोर्टका अनुसार बेलायतका विदेश सचिव डोमिनिक राबले संयुक्त राष्ट्रसंघसँग केही क्षेत्रमा युद्धबिरामको लागि स्क प्रस्ता स्वीकार गर्न आग्रह गरेका छन् ।

यमन, दक्षिण सुडान, सोमालिया, इथियोपिया जस्ता देशहरुमा संघर्ष र अस्थिरताका कारण मानिसहरुले भ्याक्सिन नपाउने खतरा छ । अर्कोतर्फ कैयौं विशेषज्ञहरुले विश्व स्वास्थ्य संगठनको कोभ्याक्स कार्यक्रमको पनि आलोचना गरेका छन् । विशेषज्ञहरुका अनुसार विश्व स्वास्थ्य संगठन गरिब देशहरुलाई भ्याक्सिन उपलब्ध गराउने आफ्नो लक्ष्यबाट अल्मलिएको छ ।